Het consumentengedrag is veranderlijk. Er zijn veel invloeden die het consumentengedrag in Nederland bepalen. Ook als het gaat om het handelen op de automarkt. Welke invloeden zijn er in de Nederlandse automarkt? En welke trends zijn er te ontdekken?
Drukte en files Eind vorig jaar regende het berichten in de media over de toename van files in 2018. In zowel aantal files als in de hoeveelheid vertraging zou een stijging zitten van 20% ten opzichte van het jaar er voor. Het verbreden van wegen en het aanleggen van extra rijstroken heeft de drukte helaas niet kunnen voorkomen.
Dat het drukker is geworden, wordt voornamelijk verweten aan de groeiende economie. Een gevolg van de groeiende economie is de toename van het aantal motorvoertuigen in Nederland.
Het aantal personenauto’s neemt al jaren gestaag toe. Op de korte termijn zijn de verschillen nog niet groot. Zo nam het aantal personenauto’s afgelopen jaar toe met 1,9%. Maar over een periode van de afgelopen 10 jaar is het aantal personenauto’s gestegen met 13%. Die stijging betekent dat er bijna één miljoen personenauto’s zijn bijgekomen in Nederland in 10 jaar tijd.
Ook het aantal bedrijfsmotorvoertuigen groeit weer de afgelopen jaren. Binnen deze groep is de meest voorkomende motorvoertuig de bestelauto. In het aantal bestelauto’s in Nederland zit sinds 2015 een stijgende lijn. In de periode daarvoor daalde het aantal bestelauto’s nog. Op 1 januari in 2019 waren er 915.000 bestelauto’s geregistreerd. Ten opzichte van 2015 is dat een stijging van ongeveer 12%.
Merk In Nederland is een grote verscheidenheid aan automerken te bemerken. Er waren 28 automerken die in 2018 een marktaandeel van meer dan 1% in handen hadden. De 28 automerken zijn afkomstig uit Europa, Azië en Noord-Amerika. Volkswagen was in zowel 2017 als 2018 het meest verkochte automerk in Nederland met respectievelijk een marktaandeel van 10,4% en 11,4%. Veranderingen in de automarkt op het gebied van merken gaan niet snel.
Er zijn vier soorten auto’s op basis van de brandstof die een noemenswaardig aandeel in de Nederlandse markt hebben. Dit zijn de 4 soorten brandstof met het marktaandeel van auto’s in Nederland in 2018:
Het aandeel van benzineauto’s ligt al jaren rond de 80% en is daarmee de overheersende groep. Het aandeel van dieselauto’s schommelt door de jaren heen. De afgelopen paar jaar daalt het aandeel licht.
Bij auto’s die rijden op basis van LPG of elektriciteit zijn er andere trends te ontdekken. LPG-auto’s worden steeds minder gebruikt. In 2000 reed nog 5,2% van de auto’s op LPG. In 2009 was dit aandeel gedaald naar 3,0%. Anno 2018 was het aandeel van LPG nog maar 1,6%.
Elektrische auto’s worden daarentegen populairder. In 2012 reed nog minder dan 1 op de 10 auto’s op elektriciteit. Het aantal elektrische auto’s stijgt nog ieder jaar sinds 2000. Tussen 2017 en 2018 is het aantal elektrische auto’s met 10,7% gestegen.
Een auto is niet alleen praktisch, maar voor veel mensen ook een onderdeel van hun levensstijl. Van groot tot klein, van zakelijk tot privé; de kleur van de auto is een factor bij de aankoop van een auto. Zo dient een zakelijke auto vaak een “veilige” kleur te hebben zodat de auto zakelijk over komt en niet frivool.
De populairste autokleuren in Nederland in de juiste volgorde zijn:
In de afgelopen jaren zijn vooral de kleuren rood en groen minder populair geworden. Tussen 2003 en 2019 liep het aandeel van deze kleuren terug met respectievelijk 12 en 10 procentpunten.
Gemiddelde autokosten De gemiddelde kosten voor een auto zijn in de afgelopen 10 jaar gestegen. Het is geen stabiele stijging. Door de veel veranderende brandstofprijzen fluctueren de autokosten sterk. In de periode van 2009 tot 2018 stegen de autokosten met 22%
De kosten stijgen nagenoeg net zo hard als die voor het openbaar vervoer in Nederland. Het wordt dus in verhouding tot het openbaar vervoer niet meer of minder aantrekkelijk op basis van kosten.
Voor de autokosten worden de gemiddelde kosten gerekend. Daar vallen dus ook belastingen, verzekeringen, onderhoud en reparatie onder.
Eén van de invloeden op de autokosten is de belasting voor personenauto’s en motorrijtuigen, ook wel de bpm. Deze belasting betaal je bij de aanschaf van een auto of motor. De bpm wordt bepaald op basis van de CO2-uitstoot van de auto in gram per kilometer.
De gemiddelde bpm in Nederland stijgt momenteel. Dit komt mede door het bijstellen van BPM-tarieven in 2017. In 2017 lag de gemiddelde bpm op €4.652, wat een stijging van 17,6% was ten opzichte van het jaar er voor.
De brandstofsoort van de auto heeft een grote invloed op de uitstoot van de auto en dus op de hoogte van de bpm. De gemiddelde bpm per brandstofsoort is als volgt:
De Nederlandse automarkt is te verdelen in 3 onderdelen:
Verkoop van nieuwe auto’s De verkoop van nieuwe auto’s in Nederland fluctueert. Op een termijn van 10 of 15 jaar zijn er schommelingen, maar is er geen duidelijke stijging of daling te herkennen.
Auto export De export van auto’s in Nederland kende een stijging in de periode van 2010 tot en met 2012. Sinds 2013 daalt het aantal geëxporteerde auto’s weer. Het aantal lag in 2017 nog wel hoger dan voor de genoemde stijging.
Parallelimport Er is een nog duidelijkere trend te herkennen bij de parallelimport van auto’s in Nederland. Sinds 2012 zit er een constant stijgende lijn in de Nederlandse auto-import. In 2017 was het aantal geïmporteerde auto’s meer dan verdubbeld ten opzichte van 2013.
De autokosten stijgen al gedurende een lange periode. Ook zijn de kosten zwaar afhankelijk van sterk fluctuerende brandstofprijzen, er is op lange termijn een duidelijk stijgende lijn te zien. Nou is in dezelfde periode gemiddeld gezien alles duurder geworden in Nederland. Kunnen we dan niet stellen dat de kosten voor een auto stijgen zoals verwacht zou kunnen worden?
Het antwoord daar op is nee. De kosten voor een auto stijgen harder dan andere kosten. De kosten die het hardste zijn gestegen zijn die voor de verzekeringen. In de periode van 2015 tot 2017 zijn de verzekeringskosten gemiddeld gezien met meer dan 10% gestegen..
Nederlanders kopen steeds vaker een elektrische auto. Dit past bij de trend in de samenleving dat er meer aandacht is voor een duurzame levensstijl. Uit onderzoek uit 2018 is gebleken dat meer dan de helft van de Nederlanders enigszins bewust bezig is met het eigen energiegebruik. De belangrijkste reden die in het onderzoek wordt genoemd om bewust om te gaan met het energiegebruik is de portemonnee. Op de tweede plaats kwam het milieu.
Ook voor de elektrische auto zal deze redenering op gaan. Door de lagere belastingen voor hybrids en volledig elektrische auto’s is het prijstechnisch interessant om een dergelijke auto aan te schaffen. Nou biedt dit geen zekerheid voor de toekomst. Beleidsmatig worden er nog al eens aanpassingen gedaan die invloed hebben op de prijs van een elektrische auto. Tot slot zal een deel van de mensen een elektrische auto aanschaffen omdat ze het milieu minder willen belasten.
Een andere belangrijke trend is de groei van auto-import in Nederland. Ook hier is een lagere prijs dan de alternatieven in Nederland de belangrijkste beweegreden.
Daarnaast is de professionalisering van de parallelimport een belangrijke impuls voor de groei. Er zijn meer Nederlandse aanbieders voor het importeren van auto’s. Daarnaast zijn ze concurrerender geworden met de verkoop van auto’s. Grote Nederlandse platformen als Autoweek en ANWB besteden uitgebreid aandacht aan auto-import. Tot slot zijn er websites en mobiele apps die inspelen op het makkelijker maken van het importeren van een auto. Voorbeelden van mobiele apps gericht op de auto-import zijn Mywebcar en Mobile.de.
Ook de Duitse ondernemingen hebben zich meer ingesteld op de Nederlandse afzetmarkt. Voorbeelden van bekende Duitse ondernemingen die actief zijn op de Nederlandse markt zijn Das Import en AutoScout 24.